Reumatoidalne zapalenie stawów – jak wspomóc leczenie dietą? Plus konkretne przepisy z bloga :)
Choroby o podłożu autoimmunologicznym są w dzisiejszych czasach bardzo powszechne. Do jednej z nich zaliczamy RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów. Okazuje się, że sam przebieg choroby można znacznie złagodzić poprzez stosowanie odpowiedniej diety. Na co należy zwrócić szczególną uwagę komponując jadłospis dla osoby chorej na RZS? Reumatoidalne zapalenie stawów – jak wspomóc leczenie dietą? Serdecznie zapraszam do artykułu 🙂 Na końcu wpisu czekają na Was konkretne propozycje żywieniowe z bloga 🙂
Czym jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
RZS dawniej nazywane „artretyzmem” jest chorobą tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jest to przewlekła choroba zapalna, która atakuje stawy i inne narządy. Charakterystyczne objawy to ból, sztywność i obrzęk stawów rąk oraz stóp. Brak leczenia może prowadzić do zniszczenia stawów, a w konsekwencji do trwałego inwalidztwa. Liczne badania dostarczają coraz więcej informacji na temat wpływu poszczególnych składników żywieniowych na ryzyko zachorowania i aktywność tej choroby. Szczególnie pomocna w wyciszaniu stanu zapalnego jest dieta o charakterze diety śródziemnomorskiej i o tym warto pamiętać!
Jakie są przyczyny RZS?
Przyczyny powstawania choroby nie są do końca znane. Do RZS mogą prowadzić przebyte infekcje bakteryjne i wirusowe, które mogły mieć udział w modyfikacji ekspresji genów, czynniki genetyczne, zaburzenia układu odpornościowego, a także wszechobecny w dzisiejszych czasach stres.
Zalecenia żywieniowe przy RZS
- Jadłospis powinien mieć charakter przeciwzapalny, obfitować w warzywa, owoce, pełnowartościowe białko i zdrowe tłuszcze.
- Istotne jest zróżnicowanie diety, aby zapewnić podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych wspomagających utrzymanie zdrowia oraz zwalczanie stanu zapalnego.
- Lepiej jeść częściej mniejsze objętościowo posiłki, aby nie obciążać nadmiernie układu pokarmowego, nie powodować zaburzeń trawienia i wchłaniania.
- Warto bazować na niskim indeksie glikemicznym, aby nie powodować zbyt gwałtownych wahań poziomu glukozy i insuliny. Więcej na temat korzyści płynących z tego rodzaju diety pisałam tutaj.
- Istotne miejsce w menu powinny zająć ryby i owoce morza. To właśnie one stanowią naturalne źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które korzystnie wpłyną na stawy redukując stany zapalne. Ryby należy spożywać co najmniej dwa razy w tygodniu!
- Należy zwiększyć ilość tłuszczów roślinnych. Codzienną dietę warto uzupełniać w:
– wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 z produktów pochodzenia roślinnego, czyli: olej rzepakowy, olej lniany i siemię lniane, orzechy włoskie, nasiona chia;
– jednonienasycone kwasy tłuszczowe, czyli: oliwę z oliwek, oliwki, orzechy (laskowe, migdały), awokado. - Uwaga! Nadmierna ilość kwasów tłuszczowych omega-6 oraz niewłaściwa proporcja między kwasami omega-3 i omega-6, blokują przeciwzapalne działanie kwasów omega-3! Dlatego też należy ograniczyć ilość oleju kukurydzianego, słonecznikowego, oleju z pestek dyni i winogron, ponieważ zawierają one znaczne ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6, które spożywane w nadmiarze, uczestniczą w produkcji czynników prozapalnych. Jeśli w Twojej diecie ilość kwasów omega-6 zdecydowanie przewyższy ilość kwasów omega-3, wówczas uniemożliwi to korzystne działanie przeciwzapalne tych drugich.
- Należy pamiętać o codziennej podaży błonnika w diecie, czyli sięgać po warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste.
- Bezwzględnie rezygnujemy z produktów wysoko przetworzonych, obfitujących w niezdrowe tłuszcze trans i syrop glukozowo-fruktozowy.
- Eliminujemy cukier!
- W przypadku osób zażywających znaczne ilości niesteroidowych leków przeciwzapalnych istnieje ryzyko rozwoju niedokrwistości, w związku z czym należy pamiętać o zwiększeniu spożycia produktów bogatych w żelazo.
- Jadłospis powinien być bogaty w polifenole i związki o charakterze przeciwzapalnym.
- Jadłospis powinien opierać się na produktach świeżych i nieprzetworzonych.
- Należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu wodą.
- Należy zrezygnować z napojów gazowanych, napojów słodzonych, zawierających sztuczne barwniki oraz fosforany.
- Sól warto zastąpić przyprawami wspomagającymi zwalczanie stanów zapalnych, np. kurkuma, imbir, goździki. Warto postawić na świeże i suszone zioła.
- Kluczowe jest zadbanie o wszystkie niezbędne dla zdrowia witaminy i składniki mineralne.
- Bardzo ważna jest witamina D, która jest niezbędna do namnażania, różnicowania i prawidłowego funkcjonowania komórek układu immunologicznego. Możliwy jest jej prewencyjny wpływ na rozwój chorób autoimmunologicznych. Witamina D dodatkowo reguluje wbudowywanie wapnia w kości. Warto zaznaczyć, że osoby z chorobami autoimmunologicznymi (w tym RZS) często zmagają się z niedoborem witaminy D.
- Korzystne jest spożywanie cebuli i czosnku ze względu na obecność związków siarki, które ograniczają produkcję hormonów prozapalnych, dzięki czemu zmniejszają odczyn zapalny. Podobne zastosowanie mają także: bazylia, tymianek, chrzan, mięta, szałwia.
- Do swojego planu dnia warto włączyć zieloną herbatę, która jest doskonałym źródłem antyoksydantów i wykazuje działanie przeciwzapalne.
- Składnikiem diety, którego nie może zabraknąć w Twoim codziennym menu jest kolagen. Niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania stawów i chrząstek. Naturalnym jego źródłem są galarety mięsne i rybne.
- Zalecane techniki kulinarne, to: gotowanie (w wodzie i na parze), duszenie (bez wcześniejszego obsmażania), pieczenie w piekarniku bez dodatku tłuszczu lub z niewielką ilością tłuszczu, pieczenie w folii, smażenie sauté.
Na podstawie:
H., A. Ciborowsy: „Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka”.
Przykładowe posiłki z bloga, które mogą pojawić się w menu osób z RZS
- dorsz po włosku,
- rybka w sosie kokosowo-cytrynowym,
- owsianko-siemianka z owocami leśnymi na gorąco,
- owocowy zawrót głowy – pyszny deser,
- omlet kakaowy z pomarańczą,
- sałatka z pieczonym łososiem i płatkami migdałowymi,
- sałatka grillowa z awokado,
- kasza gryczana z łososiem i warzywami,
- aksamitny koktajl szpinakowy.
Przeczytaj także:
Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂