„Mów prędko, co ci leży na sercu, bo kawa stygnie”
Nadżib Mahfuz, Rozmowy nad Nilem
Niektórzy z nas nie wyobrażają sobie rozpoczęcia nowego dnia od kubka czy filiżanki tego czarnego napoju. Przychodząc do pracy również ciężko rozpocząć produktywne myślenie bez kilku łyków kawy. Jest to z pewnością jedna z najbardziej popularnych używek w Polsce jak i na całym świecie. Sposobów na jej przygotowanie mamy mnóstwo. Już nie stajemy przed koniecznością rozgrzewania piasku i parzenia w nim kawy jak to miało miejsce za czasów króla Jana III Sobieskiego. Sklepy z kawą jak i również markety, supermarkety mają nam do zaoferowania szeroki wybór kaw, ekspresów, zaparzaczy.
Najbardziej popularną metodą przygotowania kawy z pewnością jest zwykła parzona (fusiasta, plujka), a od wielu lat możemy również zadowolić się prostą w przygotowaniu kawą rozpuszczalną.
Jednak nic nie odda smaku kawy jak zaparzona w odpowiednich warunkach i przygotowanym do tego specjalnym urządzeniu. Z pewnością nic nie zastąpi smaku kawy jak ta świeżo zmielona przed zaparzeniem. Ten zapach, który unosi się podczas mielenia, podczas parzenia jest cudownie pobudzający i obiecuje rozkosz na podniebieniu oraz zapowiada piękny dzień.
„Zaniechał nawet picia kawy i oczywiście jego mózg przestał pracować”
Orhan Pomuk, Nazywam się Czerwień
Nazwa kawa pochodzi od arabskiego słowa kahwa, czyli od nazwy geograficznej Kaffa w południowej Abisynii, gdzie rosły drzewa kawowe. Do Polski kawa dotarła po słynnej bitwie pod Wiedniem (1683r), a jej prekursorem w kraju był Jan III Sobieski. Lubował się w smaku kawy parzonej po turecku. Popularna w Polsce stała się dopiero na przełomie XVII i XVIII w. i to wtedy zaczęły powstawać kawiarnie.
Kawa miała również swoich przeciwników, ale z biegiem lat trafiła nawet do podręczników medycznych jako lekarstwo na schorzenia przełyku pokarmowego.
W literaturze polskiej możemy spotkać wzmianki o kawie, a w 1779 r. Adam Kazimierz Czartoryski napisał komedię „Kawa”. Napój popularny był raczej w wyższych sferach życia, dopiero w powojennych latach 60 tych używka ta stała się bardziej dostępna oraz popularna w biurach, w pracy. Tak też zostało do dzisiaj.
Fika i cynamonowe bułeczki
Szwecja jest w pierwszej trójce konsumentów kawy, tam też również popularna jest fika. Fika to przerwa na kawę i coś słodkiego np. cynamonową bułeczkę czy owoce, ale koniecznie w towarzystwie. W zakładach pracy fika jest niezależna od przerwy na lunch i odbywa się w różnych godzinach ustalanych indywidualnie przez pracodawców lub pracowników. Fika to stan umysłu, oderwanie się na chwilę od obowiązków, to chwila na rozmowy towarzyskie, przedyskutowanie bieżących problemów w pracy. Popularne w Szwecji bułeczki cynamonowe mają również swoich wielbicieli poza granicami Skandynawii. 4 października w krajach skandynawskich jest obchodzone święto cynamonowej bułeczki, a celem tych obchodów jest propagowanie szwedzkich tradycji piekarniczych.
Podzielę się tu z Wami oryginalnym przepisem na szwedzkie kanelbullar pachnące cynamonem i kardamonem.
Składniki na ciasto:
25 g drożdży
75 g masła lub margaryny
250 ml mleka
szczypta soli
50 ml cukru
1 łyżeczka kardamonu
400 g mąki pszennej
Nadzienie cynamonowe:
75 g masła lub margaryny
50 ml cukru
1 łyżka cynamonu
Dodatkowo:
1 jajko
cukier perłowy
Kanelbullar – wykonanie:
Z odmierzonej ilości mąki zabierz 2 łyżki. W kubku wymieszaj drożdże, zabraną mąkę, cukier i ciepłe mleko. Wymieszaj i odstaw rozczyn do wyrośnięcia.
W misce wymieszaj mąkę, sól, kardamon i wlej wyrośnięty rozczyn oraz roztopione masło. Mieszaj dotąd aż uzyskasz gładką masę i odstaw do wyrośnięcia.
Przygotuj sobie w tym czasie nadzienie cynamonowe. Roztop masło, dodaj do niego cynamon i cukier.
Wyrośnięte ciasto wyrób ponownie i rozwałkuj na prostokąt grubości ok. 5 mm i takiej wielkości, byś mógł później zwinąć z niego roladę. Z tej ilości ciasta wygodniej Ci będzie podzielić ciasto na dwie części i rozwałkować dwa prostokąty. Rozwałkowane ciasto posmaruj przygotowanym wcześniej nadzieniem cynamonowym i zwiń w zgrabną roladę. Nożem odkrawaj plastry o grubości 1,5 – 2 cm. Z tej ilości wyjdzie Ci 20 sztuk cynamonowych bułeczek. Wyłóż plastry na blachę, posmaruj rozkłóconym jajkiem i posyp cukrem perłowym lub grubym kryształem. Piecz bułeczki w nagrzanym piekarniku do 225 stopni ok. 8-10 minut.
„Jaką kawę lubicie? – spytała gości. – My pijemy czarną jak noc i słodką jak grzech”
Neil Gaiman, Amerykańscy Bogowie
Wspólne picie kawy z pewnością zbliża, jest to chwila poniekąd intymna. Chyba każdy z nas umówił się na randkę przy filiżance kawy. Ploteczki z przyjaciółką z pewnością nie smakują tak jak przy kubku czarnego napoju i kawałku nieprzyzwoicie słodkiego ciasta.
Kawa wtopiła się w kulturę wielu państw. Jest tak popularnym napojem, że zwracamy uwagę na nią dopiero gdy zabraknie jej w szafce, ponieważ sięga się po nią bezwiednie.
