Czerwony barszczyk, karp i kapusta. Trzy tradycyjne potrawy wigilijne, bez których nie wyobrażamy sobie Świąt Bożego Narodzenia w gronie najbliższych nam osób. Pośród dwunastu tradycyjnych potraw, które symbolizować mają miesiące odchodzącego roku i dwunastu Apostołów Jezusa, to właśnie one wymieniane są jako te najpopularniejsze. Czy jednak w każdym domu smakują tak samo?
Barszcz czerwony na wywarze, a może na malinowym zakwasie?
Barszcz czerwony to obowiązkowy punkt każdej wigilijnej wieczerzy. Zazwyczaj podaje się go z grzybowymi uszkami. Niektórzy preferują spożywanie go wraz z krokietami z kapustą, inni zaś z fasolką albo makowymi kluskami. Jeśli nawet ktoś zdaje się być zwolennikiem zupy grzybowej, to jednak kwaśno-słodkiego barszczu nigdy nie może zabraknąć wśród 12 tradycyjnych potraw.
Przygotowanie barszczu idealnego to nie lada wyzwanie. Musi on smakować tak, by można było za nim zatęsknić w oczekiwaniu na kolejne Święta. Doskonały wigilijny barszcz wymaga dobrego zakwasu, wysokiej jakości słodkich buraków i wprawy przy gotowaniu. W zależności od regionu Polski do jego przygotowania używa się świeżych lub pieczonych buraków. Można go gotować na wywarze warzywnym lub grzybowym. Przyrządzać z dodatkiem malin, jabłek, wędzonych śliwek i z sokiem cytrynowym. Barszcz czerwony ze Spiżarni Schroniska Smaków to świetny przykład tego, jak różnorodna jest kuchnia polska. Przygotowany na tradycyjnym warzywnym wywarze z dodatkiem octu z czerwonego wina ma niepowtarzalny, esencjonalny smak i głęboki czerwony kolor. To coś, co zaskoczy i zachwyci wszystkich gości.
Tradycyjny karp? A może inne ryby?
Mimo że karp i jego obecność na wigilijnym półmisku zdają się być tradycją tak starą, że nikt nawet nie pamięta, skąd się wzięła, to prawda o karpiu jest dość prozaiczna. W powojennej Polsce ryba ta była po prostu łatwa w hodowli i stosunkowo tania. Wcześniej na suto zastawionych świątecznych stołach rzeczywiście dominowały dania przyrządzane z ryb. Bez wątpienia ich gatunków było jednak o wiele więcej.
Dzisiaj karpia przede wszystkim panierujemy i smażymy. Jednak w niektórych domach nadal pamięta się przepisy na karpia po francusku (z dodatkiem cebuli i goździków), czy gotowanego w ciemnym piwie z warzywami, albo „na szaro”, czyli w słodkim, piernikowym sosie z dodatkiem migdałów i rodzynek. Ta ostatnia wersja znana jest na całym świecie jako karp po polsku. Może warto więc wrócić do tego, co niegdyś było tak popularne, a teraz wydaje się odchodzić w niepamięć?
Tradycyjne potrawy z kapusty
Nieco cierpka i kwaśna w smaku. Aromatyczna i wypełniająca kuchnię zapachami, które na myśl przywołują dzieciństwo. Ile domów, kucharzy i regionalnych tradycji, tyle zapewne sposobów na przyrządzenie świątecznej kapusty. To, w jakiej formie zostanie jednak podana, zależy od domowych zwyczajów i receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Pewne natomiast jest to, że kapusty po prostu nie może zabraknąć ani podczas Wigilii, ani też w trakcie kolejnych świątecznych dni.
W większości regionów przyrządzana jest głównie na bazie kapusty kiszonej. Najlepiej by była ona domowa, a nie zakwaszana dodatkowo octem, bez sztucznych wzmacniaczy smaku. Tylko taka kapusta da nam pewność, że smak wigilijnego dania zachwyci wszystkich zgromadzonych przy stole gości. Niektóre gospodynie korzystają też ze świeżej białej kapusty. Jedne dodają podsmażaną, inne surową cebulkę. W gotowej kapuście pojawiają się pieczarki lub leśne grzyby, suszone śliwki, morele, a nawet rodzynki. Kapusta z grochem bywa natomiast zagęszczana zasmażką.
Tradycyjna polska kapusta ma jedną jedyną tylko wadę. By była doskonała w smaku, potrzebuje nawet kilku dni, powolnego gotowania. Jeśli więc brakuje nam czasu lub cierpliwości, warto poszukać sprawdzonych, gotowych już produktów. Kapusta z grzybami ze Spiżarni Schroniska Smaków, pełna borowików, koźlarzy i podgrzybków będzie też doskonałą bazą do wykonania domowych pierogów, pasztecików i krokietów, które podamy do barszczu.
Świątecznych przepisów jest tyle, w ilu domach ludzie zasiadają do stołu wraz z pierwszą gwiazdką na niebie. Każda gospodyni ma swoje sekretne receptury na tradycyjne potrawy wigilijne. Z pewnością warto jednak przyjrzeć się temu, jak bogata jest kuchnia polska i czerpać z niej pełnymi garściami, by jeszcze bardziej cieszyć się smakiem i aromatem Świąt.
